การดำเนินการระงับข้อพิพาทที่เกิดจากการพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์
 |
| การระงับข้อพิพาทที่เกิดจากการพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ |
การดำเนินการด้วยการระงับข้อพิพาททางเลือกด้วยวิธีการออนไลน์(ODR)เหมาะสมกับข้อพิพาทที่เกิดจากธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์โดยเฉพาะกับกรณีที่มีข้อพิพาทในสัญญาซื้อขายสินค้าและบริการทางอิเล็กทรอนิกส์ (การซื้อขายออนไลน์) เนื่องจากลักษณะของการซื้อขายออนไลน์ที่คู่สัญญาทำสัญญากันโดยทางออนไลน์ การจะให้คู่สัญญาซึ่งมีปัญหาเป็นข้อพิพาทอันเกิดจากสัญญานั้นต้องดำเนินการระงับข้อพิพาทตามช่องทางหรือวิธีการปกติน่าจะไม่เหมาะสมกับลักษณะของการทำธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์คือคู่สัญญาทำสัญญาที่อยู่ห่างโดยระยะทางและไม่ได้พบหน้ากัน และลักษณะของข้อพิพาทส่วนใหญ่ยังเป็นข้อพิพาทที่มีมูลค่าในการเรียกร้องไม่สูงมาก หากคู่สัญญาต้องเดินทางมาร้องเรียนหรือมาเข้าสู่ขั้นตอนการระงับข้อพิพาทตามกระบวนการปกติ อาจต้องเสียเวลาและค่าใช้จ่ายนอกจากนั้นยังมีการใช้ODRกับข้อพิพาทลักษณะอย่างอื่นอีกด้วย เช่น ข้อพิพาทในครอบครัว ข้อพิพาทในเรื่องทรัพย์สินทางปัญญาฯลฯ ซึ่งผลจากการสำรวจพบว่าได้ผลดีในการระงับข้อพิพาททางครอบครัวเนื่องจากคู่พิพาทไม่ต้องเผชิญหน้ากันทำให้การตกลงกันทำได้ง่ายขึ้น การแก้ไขปัญหาด้วยการให้ผู้ซื้อกับผู้ขายมาพบกัน(Face to Face Transactions) เพื่อเจรจาระงับปัญหาเป็นเรื่องที่เป็นไปได้ยากและไม่ประสบผลสำเร็จระบบการระงับข้อพิพาทที่มีอยู่จึงไม่ประสบผลเนื่องจากปัจจัยเรื่องการเดินทาง ค่าใช้จ่าย และบางครั้งมีขั้นตอนวิธีการที่ยุ่งยากหรือซับซ้อนเกินไป จึงไม่เหมาะกับเรื่องซื้อขายออนไลน์ซึ่งส่วนใหญ่จะมีมูลค่าน้อยแต่มีการทำธุรกรรมจำนวนมาก(Low Value, High Volume Transactions) และการซื้อขายออนไลน์อาจเป็นการซื้อขายกันภายในประเทศหรือซื้อขายกันระหว่างประเทศ
เนื่องจากODR คือ ADR online เป็นการระงับข้อพิพาททางเลือกนอกศาลด้วยระบบออนไลน์ฉะนั้น ในการระงับข้อพิพาทด้วยODR คู่กรณีพิพาทจึงต้องต่างสมัครใจในการใช้วิธีระงับข้อพิพาทในรูปแบบนี้โดยเรียกการระงับข้อพิพาทในรูปแบบนี้ว่า Consensual ODR ซึ่งหมายถึง การเจรจา การไกล่เกลี่ย การประนอมข้อพิพาทออนไลน์ที่คู่กรณีสื่อสารกันทางอินเทอร์เน็ตผ่านซอฟต์แวร์พูดได้ ด้วยเหตุนี้ในการกำหนดรายละเอียดของข้อสัญญาที่อาจพัฒนาเป็นสัญญามาตรฐานในการซื้อขายสินค้าและบริการออนไลน์นั้น จึงมีข้อเสนอแนะให้มีการกำหนดข้อสัญญาข้อหนึ่งไว้ด้วยว่าผู้ประกอบธุรกิจให้ความยินยอมไว้ล่วงหน้า หากเกิดข้อพิพาทระหว่างคู่สัญญาและผู้บริโภคประสงค์จะใช้การระงับข้อพิพาททางเลือก ผู้ประกอบธุรกิจตกลงยินยอมที่จะใช้วิธีการระงับข้อพิพาททางเลือกที่ผู้บริโภคเลือกใช้ได้ด้วย
คดีมีข้อพิพาทในสัญญาทางพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ระหว่างผู้ประกอบธุรกิจกับผู้ประกอบธุรกิจ(business to business B2B) ตามบทบัญญัติตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา 2 และมาตรา 4(1)ศาลที่มีเขตอำนาจรับคำฟ้องคือ ศาลที่จำเลยมีภูมิลำเนาอยู่ในเขตศาล หรือศาลที่มีมูลคดีเกิดขึ้นในเขตศาลไม่ว่าจำเลยจะมีภูมิลำเนาในราชอาณาจักรหรือไม่
- ผู้บริโภคหรือผู้มีอำนาจฟ้องคดีแทนผู้บริโภคมีสิทธิจะเลือกยื่นฟ้องต่อศาลที่จำเลยซึ่งเป็นผู้ประกอบธุรกิจมีภูมิลำเนา หรือ ศาลที่มีมูลคดีเกิดขึ้นในเขตอำนาจได้
- กรณีผู้ประกอบธุรกิจเป็นโจทก์ให้ผู้ประกอบธุรกิจเสนอคำฟ้องต่อศาลที่ผู้บริโภคมีภูมิลำเนาอยู่ในเขตศาลได้เพียงแห่งเดียวเม่านั้น จะฟ้องต่อศาลที่มูลคดีเกิดขึ้นในเขตศาลไม่ได้
ปัญหาเกี่ยวกับเขตอำนาจศาลที่มีอำนาจพิจารณาคดีอันเกี่ยวกับสัญญาพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์นั้นไม่ว่าจะเป็นกรณีคดีผู้บริโภค หรือคดีทั่วไป สถานที่ที่เกี่ยวพันกับสัญญาอาจมีได้หลายสถานที่ ไม่จำเป็นเฉพาะสถานที่ที่เกิดสัญญาเท่านั้นสถานที่ส่งมอบสินค้า สถานที่ที่ผิดสัญญา สามารถนำมาพิจารณาเป็นสถานที่ที่มูลคดีเกิดขึ้นได้เช่นกัน
 |
| การระงับข้อพิพาทที่เกิดจากพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ |
ปัญหาเกี่ยวกับเขตอำนาจศาลที่มีอำนาจพิจารณาคดีอันเกี่ยวกับสัญญาพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์
การพิจาณาถึงเขตอำนาจศาลในกรณีของสัญญาพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์จะต้องพิจารณาก่อนว่าเป็นคดีผู้บริโภคหรือไม่ ถ้าเป็นคดีที่อยู่ในความหมายของ “คดีผู้บริโภค” ถ้าเป็นคดีแพ่งอื่นที่มีข้อพิพาทที่ไม่ใช่คดีผู้บริโภคแล้วการพิจาณาถึงเขตอำนาจศาลก็เป็นไปตามบทบัญญัติของประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา4(1) ส่วนเขตอำนาจศาลในคดีผู้บริโภคจะมีการกำหนดไว้แตกต่างกว่าคดีแพ่งทั่วไปเนื่องจากการพิจารณาคดีของคดีผู้บริโภคจะมีการกำหนดวิธีพิจารณาแบบพิเศษ สำหรับใช้เป็นการเฉพาะเพื่อการคุ้มครองผู้บริโภค เพื่อให้ผู้บริโภคที่ได้รับความเสียหายได้รับการแก้ไขเยียวยาด้วยความรวดเร็วประหยัด และมีประสิทธิภาพ
คดีแพ่งที่ไม่ใช่คดีผู้บริโภค
คดีมีข้อพิพาทในสัญญาทางพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ระหว่างผู้ประกอบธุรกิจกับผู้ประกอบธุรกิจ(business to business B2B) ตามบทบัญญัติตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา 2 และมาตรา 4(1)ศาลที่มีเขตอำนาจรับคำฟ้องคือ ศาลที่จำเลยมีภูมิลำเนาอยู่ในเขตศาล หรือศาลที่มีมูลคดีเกิดขึ้นในเขตศาลไม่ว่าจำเลยจะมีภูมิลำเนาในราชอาณาจักรหรือไม่คดีบริโภค
คดีผู้บริโภคเป็นคดีแพ่งจึงอยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของ ศาลแพ่ง ศาลจังหวัด หรือศาลแขวง ส่วนศาลที่มีอำนาจรับคำฟ้องคดีผู้บริโภคไว้พิจารณาพิพากษาได้อาจแบ่งได้ตามลักษณะคดีผู้บริโภคว่าใครเป็นโจทก์ดังนี้- ผู้บริโภคหรือผู้มีอำนาจฟ้องคดีแทนผู้บริโภคมีสิทธิจะเลือกยื่นฟ้องต่อศาลที่จำเลยซึ่งเป็นผู้ประกอบธุรกิจมีภูมิลำเนา หรือ ศาลที่มีมูลคดีเกิดขึ้นในเขตอำนาจได้
- กรณีผู้ประกอบธุรกิจเป็นโจทก์ให้ผู้ประกอบธุรกิจเสนอคำฟ้องต่อศาลที่ผู้บริโภคมีภูมิลำเนาอยู่ในเขตศาลได้เพียงแห่งเดียวเม่านั้น จะฟ้องต่อศาลที่มูลคดีเกิดขึ้นในเขตศาลไม่ได้
ปัญหาเกี่ยวกับเขตอำนาจศาลที่มีอำนาจพิจารณาคดีอันเกี่ยวกับสัญญาพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์นั้นไม่ว่าจะเป็นกรณีคดีผู้บริโภค หรือคดีทั่วไป สถานที่ที่เกี่ยวพันกับสัญญาอาจมีได้หลายสถานที่ ไม่จำเป็นเฉพาะสถานที่ที่เกิดสัญญาเท่านั้นสถานที่ส่งมอบสินค้า สถานที่ที่ผิดสัญญา สามารถนำมาพิจารณาเป็นสถานที่ที่มูลคดีเกิดขึ้นได้เช่นกัน
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น